Những vấn đề về hình dạng của peak (mũi tín hiệu):
Trong sắc ký lỏng cao áp thì tín hiệu thu được chính là kết quả cuối cùng của chúng ta. Thử nghĩ nếu sau khi phân tích xong mọi thứ, chúng ta thu được 1 mớ phổ với những mũi tín hiệu to bè, chẻ đôi hoặc tệ hơn là nhiều mũi chồng lên nhau thì xem như công cốc. Điều đó thật sự là nỗi ám ảnh của những kiểm nghiệm viên chạy sắc ký. Hiểu điều đó, hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục đến với phần kế tiếp của chuyên mục: “Mẹo vặt hữu ích khi chạy HPLC” với vấn đề về mũi tín hiệu.
Những vấn đề chính về peak (mũi tín hiệu) trong HPLC được chia làm 3 dạng thường gặp:
- Chẻ peak.
![Ảnh](https://hitachichromaster.wordpress.com/wp-content/uploads/2014/06/split-peak.gif?w=230)
- Peak kéo đuôi.
![Ảnh](https://hitachichromaster.wordpress.com/wp-content/uploads/2014/06/peak-tailling.gif?w=230)
- Peak nở rộng.
![Ảnh](https://hitachichromaster.wordpress.com/wp-content/uploads/2014/06/peak-broadening.jpg?w=236&h=203)
Chúng ta nên nhớ rằng 1 vấn đề về peak có thể bao gồm 1, 2 hoặc cả 3 hiện tượng trên cùng lúc. Ví dụ: Chẻ peak kèm theo kéo đuôi, peak kéo đuôi và nở rộng,…
Hiện tượng có thể chỉ xảy ra với vài mẫu trong cả dãy mẫu của mình và mỗi vấn đề có thể do nhiều nguyên nhân gây ra.
- Chẻ peak bởi sự phá vỡ các rãnh dẫn mẫu trong cột:
Các bạn hãy tưởng tượng, khi ta tiến hành bơm mẫu cùng pha động vào cột. Các dòng chất lỏng sẽ len lỏi giữa các hạt silica gel và tạo nên các rãnh dẫn truyền mẫu. Sự phá vỡ các rãnh dẫn mẫu trong cột – do 1 lý do khách quan hay chủ quan nào đó – làm cho peak của chúng ta bị chẻ.
![Ảnh](https://hitachichromaster.wordpress.com/wp-content/uploads/2014/06/flow-pacth.jpg?w=285)
Hình: Dòng chảy của mẫu trong lòng cột HPLC
Nguyên nhân chính ở đây là do:
- Các rãnh dẫn truyền này bị phá vỡ bởi các bọt khí.
- Do cột có chất lượng không tốt làm cho dòng chảy của mẫu trong cột không ổn định.
- pH của pha động quá cao làm hòa tan silica gel trong cột.
![Ảnh](https://hitachichromaster.wordpress.com/wp-content/uploads/2014/06/split-peak.png?w=195)
Hình: So sánh dạng peak thường với peak bị chẻ.
Với vấn đề này, đôi lúc peak sẽ bị chẻ ngẫu nhiên, cũng có lúc các peak bị chẻ thành peak đôi hết. Vấn đề này cũng thường bị lẫn lộn với việc chẻ peak do đầu lọc pha động bị nghẹt 1 phần. Khi đầu lọc pha động bị nghẹt 1 phần cũng sẽ gây ra hiện tượng như trên.
Vấn đề này rất khó để giải quyết triệt để. Vì nó có nguyên nhân trực tiếp từ chất lượng của cột HPLC, hệ thống đang chạy có bộ degasser hoạt động kém hoặc do tay nghề của kiểm nghiệm viên (khi pha pha động, làm mẫu có bọt khí…).
Về yếu tố con người: Chúng ta nên kiểm tra lại xem thao tác kiểm nghiệm viên đã đúng chưa, đạt yêu cầu chưa, v.v…
![Ảnh](https://hitachichromaster.wordpress.com/wp-content/uploads/2014/06/human-check.jpg?w=149&h=148)
Về yếu tố thiết bị: Để phòng tránh vấn đề này xảy ra chúng ta nên chọn các loại cột từ các hãng uy tín như: Lachrom của Hitachi, Restek, Tosho,… đồng thời nên có sự lựa chọn đúng đắn loại cột cho từng phép phân tích ví dụ như: khi chạy các dạng pha động có pH cao quá chúng ta nên dùng các loại cột chuyên dụng hoặc nghiên cứu lại pha động để mang lại kết quả tốt nhất.
Đối với vấn đề hệ thống, chúng ta cần liên lạc với sevice để có sự hổ trợ hợp lý, kịp thời. Hoặc nặng hơn là lựa chọn lại dòng sản phẩm HPLC tốt hơn thay thế. Lời khuyên là chúng ta nên sử dụng các hệ thống HPLC có tiếng tăm như bên 2H cung cấp hệ Hitachi Chromaster,Hitachi Primaide hoặc của các hãng có tiếng khác.
Nguyễn Hoàng Dũng – Product Manager of Hitachi-hightechnology, 2H Instrument Co.ltd Viet Nam
Tel: 0973424508 – email: dunghitman@gmail.com
Address: Toà nhà HHM, số 157-159 Xuân Hồng, Phường 12, Quận Tân Bình, Tp. Hồ Chí Minh.